«دلم مي خواد» فرمان آرا كليد خورد

نويسنده: فرانك آرتا

بهمن فرمان آرا بالاخره بعد از گذشت شش سال، هشتمين فيلم بلند سينمايي خود را پنجشنبه دهم بهمن کليد زد. اين فيلمساز که در اعتراض به مديريت دوره قبل سينما، خودخواسته از فيلمسازي دست کشيده بود، بالاخره توانست در دولت جديد فيلم خود را بسازد. «دلم مي خواد» برخلاف سه گانه قبلي فرمان آرا که درباره مرگ بود، به زندگي و اميد مي پردازد؛ چيزي که مردم امروز بيش از هرچيزي به آن نياز دارند. دو کوچه بعد از سه راه ياسر نياوران، در امتداد ديوارهاي بوستاني بزرگ، مجتمع بهزيستي قدوسي قرار داشت. گروه فيلمبرداري از اول صبح در آنجا جمع شده بودند تا نخستين روز کاري خود را آغاز کنند. در طبقه دوم اين ساختمان پيچ درپيچ که معماري جالبي داشت درون يک اتاق بزرگ گروه فيلمبرداري مستقر شده بودند. با اينکه افراد مشغول کار بودند، اغلب سکوت حاکم بود و هرکسي کار خودش را انجام مي داد. وارد سالن طبقه دوم که شدم از دور ديدم فرمان آرا در انتهاي کادر نشسته و مشغول مکالمه با تلفن بود. با خود گفتم چرا کارگردان سر صحنه نيست؟! نزديک تر شدم، متوجه شدم پسر کارگردان است. پدر و پسر چقدر به هم شبيه اند! بعد از سلام و احوالپرسي با پسر با اجازه و آرام وارد اتاق کار پدر شدم. در فاصله تغيير پلان جوياي احوال آقاي کارگردان شدم. نکته جالب، فضاي اين صحنه، نظم موجود در کار و احترام همکاران به يکديگر بود. منشي صحنه و دستيار کارگردان و فيلمبردار و… هرکدام پيشنهاد هايشان را براي بهترشدن کار مي دادند و « آقاي کارگردان» هم آنچه به درد کار مي خورد را تاييد مي کند. همان موقع از آقاي کارگردان که با پالتوي بلند مردانه و کلاه بزرگ روي صندلي کارگرداني نشسته بود و گروه را رهبري مي کرد، پرسيدم امروز چه ساعتي کار را شروع کرديد که پاسخ داد: «از ساعت شش صبح بيدار شدم. براي خودم که بعد از مدت ها فيلمم را کليد مي زنم، هيجان انگيز است.» از بازيگران فيلم، رضا کيانيان و حسن احمدي در صحنه حضور داشتند. تهيه کننده جوان اين فيلم علي تقي پور هم مدتي کنار فرمان آرا نشست و در سکوت نظاره گر پيشرفت کار بود. بهمن فرمان آرا، قبل از کليدزدن و به مثابه افتتاحيه هاي مرسوم گفته بود: «همه چيز به نام خداست و ما هم «به نام خدا» اين فيلم را با نيت خوب شروع مي کنيم. قرار است در اين فيلم همه با هم کار کنيم و بهتر است همه ما براي روزهاي آينده اميدوار باشيم.»
در اين صحنه دوربين Arri Alexa بيش از هر چيزي کنجکاوي آدم را برمي انگيخت. داوود اميري پشت دوربين است و آقاي کارگردان روي صندلي مقابل مانيتور نشسته و با دقت صحنه و بازي ها را دنبال مي کند. رضا کيانيان در نقش «بهرام فرزانه» و حسن احمدي در نقش «آقاي صيفي» مشغول بازي مقابل دوربين شدند. فضاي مقابل دوربين تداعي کننده آسايشگاه بيماران اعصاب و روان بود. تک صندلي اي در وسط کادر قرار داشت و بهرام فرزانه روي آن نشست. پيراهن و شلوار آبي رنگ به تن کرده و روي آن پوليور سورمه اي پوشيده بود. گريم چهره اش با سبيلي سفيد و دندان هاي آسيب ديده همراه بود و آرايش موهايش هم به سفيدي گرايش داشت. نگاه غمگين و نافذش رو به دوربين بود. رگه هاي نور آبي که از تنها پنجره اتاق سايه -روشن ايجاد مي کرد، در صحنه پردازي اتاق چشم نواز بود. حتما کار کيوان مقدم است، منتها براي ديدن لوکيشني ديگر آن زمان در صحنه نبود. در انتهاي کادر آقاي صيفي مشغول جاروبرقي کشيدن بود. صداي جاروبرقي در صحنه وجود نداشت. حتما صداي آن در مرحله صداگذاري به فيلم اضافه مي شود.
بهرام فرزانه رو به دوربين و خطاب به شخصي بيرون از کادر: ميشه بگين جارو نکشن؟
صداي خارج کادر که عليرضا شمس، دستيار اول کارگردان و برنامه ريز، ديالوگ ها را مي گفت: آقا صيفي! خاموشش کن.
آقاي صيفي (با صداي بلند و تحکم آميز):
کِي بکشم پس؟! همش توي اتاقَن!
اين پلان ضبط و بعد هم به ترتيب نماهاي بسته آن نيز فيلمبرداري شد. در فواصل کات و برداشت پلان ها خطاب به بهمن فرمان آرا گفتم: «به نظر مي رسد حالتون خوب باشد که بعد از مدت ها دوباره توانستيد فيلمتان را بسازيد» او با سر، تاييد کرد. ولي بعد به نکته اي اشاره کرد که بعد از جداشدنم از گروه همچنان ذهنم را مشغول کرد: «البته من در اين مدت هم مي توانستم فيلم بسازم؛ ولي اگر زماني «فيلمسازي» از خود«فيلم» مهم تر شود، ديگر به کاري روتين تبديل خواهد شد.»
به نکته بسيار مهمي اشاره کرده بود و آن هم بحث هنرمند و تعهدش
به خود و جامعه بود. اينکه يک فيلمساز به هر شرايطي تن نمي دهد تا فيلم بسازد. پس حتما مفهوم متعالي تري براي «فيلم» قايل است. از او پرسيدم قرار است در چند جلسه فيلمبرداري انجام شود که گفت: «قرار است 39 جلسه فيلمبرداري داشته باشيم و تمام لوکيشن فيلم در تهران است.»تاکنون حضور مهناز افشار، آرمينه زيتون چيان، رضا بهبودي، ندا مقصودي و پيام دهکردي در اين فيلم قطعي شده و برخي ديگر از بازيگران مطرح سينما و تئاتر از جمله صابر ابر، رويا نونهالي، علي سرابي، بهناز جعفري، فرزين صابوني، سحر دولتشاهي، احمد ساعتچيان، مريم بوباني و… نيز در اين فيلم نقش آفريني خواهند کرد. منتها فرمان آرا به حضور محمدرضا گلزار هم اشاره کرد و گفت: «او هم قرار است در اين فيلم بازي کند.»
به هر جهت فرصت مناسبي براي گلزار فراهم شده و بايد منتظر ماند و ديد، در اين فيلم چگونه بازي خواهد کرد. فيلمنامه فيلم «دلم مي خواد» را اميد سهرابي به نگارش درآورده است.
تدوين گر فيلم هم مثل هميشه عباس گنجوي است و مهرداد ميرکياني هم گريم فيلم را عهده دار است. فيلمبرداري روز نخست فقط تا ظهر ادامه داشت. من هم بعد از پايان کار صحنه را ترک کردم. بهمن فرمان آرا تا امروز فيلم هاي خانه قمرخانم (1351)، شازده احتجاب (1353)، سايه هاي بلند باد (1357)، بوي کافور، عطر ياس (1378)، خانه اي روي آب (1380) يک بوس کوچولو (1384) و خاک آشنا (1386) را ساخته و حالابايد منتظر ماند که نتيجه «دلم مي خواد» چگونه خواهد بود. قطعا اين انتظار در ما زنده است که شاهد يک کار خوب ديگر از اين فيلمساز باشيم.
منبع خبر : روزنامه شرق